ئاگاداربه‌ له‌ دواين بابه‌ت له‌ ڕيگای ئيميله‌ كاته‌وا

زؤرترين زانياری له‌سه‌ر ئيسلام

الثلاثاء، 15 يوليو 2014

خواردنه وه ي ئاو به يه ك جار مه ترسي هه يه

خواردنه‌وه‌ی ئاو به‌ یه‌ک جارو به‌بێ قوم لێدان ده‌بێه‌ته‌ هۆی درووستبوونی ئازاری جگه‌رو به‌رزبوونه‌وه‌ی پله‌ی گه‌رمی
جگه‌ر



له‌ عه‌بدوڵای کوڕی موباره‌که‌وه‌ ئه‌ویش له‌ پێغه‌مبه‌ره‌وه‌ (صلی الله‌ علیه‌ وسلم) ده‌ فه‌رمووی ( إذا شرب أحدكم فليمص الماء مصاً ، ولا يعب عباً ، فإنه من الكباد )(البيهقي )
کاتێک هه‌رکه‌سێک له‌ ئێوه‌ ئاوی خوارده‌وه‌ با به‌ قوم بیخواته‌وه‌و یه‌کسه‌ر هه‌ڵی نه‌دا چونکه‌ ده‌بێته‌ هۆی درووستبوونی ئازاری جگه‌ر.

به‌ تاقیکردنه‌وه‌ ئه‌وه‌ سه‌لمێنرا که‌ خواردنه‌وه‌ی ئاو به‌ یه‌ک جارو به‌بێ قوم لێدان ده‌بێه‌ته‌ هۆی درووستبوونی ئازاری جگه‌رو به‌رزبوونه‌وه‌ی پله‌ی گه‌رمی جگه‌ر که‌ ئه‌مه‌ش هۆکارێکه‌ بۆ تێکچوونی هاوسه‌نگی پله‌ی گه‌رمی جگه‌ر
خۆ ئه‌گه‌ر بێتوو قوم قو‌م به‌شێوه‌یه‌کی یه‌ک به‌ دوای یه‌ک بخورێته‌وه‌ ئه‌وا هه‌رگیز پله‌ی گه‌رمی جگه‌ری تێکنه‌ده‌داو پله‌ی گه‌رمیه‌که‌ی هاوسه‌نگ ده‌مایه‌وه‌
هه‌روه‌ها خواردنه‌وه‌ی ئاوی سارد به‌بێ ده‌م به‌ردان لێی هه‌مان زه‌ره‌ری هه‌یه‌ بۆ جگه‌ر هه‌روه‌ک ئیمامی ترمذی ڕیوایه‌تی کردووه‌ له‌ پێغه‌مبه‌ره‌وه‌ (صلی الله‌ علیه‌ وسلم) که‌ ده‌ فه‌رمووی (لا تشربوا نفسا واحدا كشرب البعير ، ولكن اشربوا مثنى وثلاث ، وسموا إذا أنتم شربتم ، واحمدوا إذا أنتم فرغتم)
واته‌ مه‌خۆنه‌وه‌ به‌ یه‌کجارو به‌ بێ ده‌مبه‌ردان هه‌روه‌ک خواردنه‌وه‌ی حوشتر که‌ تێر ده‌خواته‌وه‌و ده‌م به‌رنادات له‌ ئاوه‌که‌ به‌ڵکو دوو دوو سێ سێ جار بخۆنه‌وه‌ وه‌ ناوی خوا بێنن که‌ کاتێک ویستان بخۆنه‌وه‌ وه‌ سوپاسی خوا بکه‌ن کاتێک ته‌واو بوون له‌ خواردنه‌وه‌.

هه‌روه‌ها به‌ پێی زانست ئه‌وه‌ سه‌لمێنراوه‌ کاتێک که‌سێک هه‌ست به‌ تینوێتی ده‌کات ئه‌وه‌ به‌هۆی جگه‌ره‌وه‌یه‌ که‌ ئاگاداری که‌سه‌که‌ ده‌کات چونکه‌ هه‌رکاتێک که‌سێک به‌ یه‌کجار ئاو بخواته‌وه‌ ئه‌وا به‌شێوه‌یه‌کی له‌ ناکاو ده‌چێت بۆ جگه‌ر که‌ ئه‌مه‌ش تووشی نه‌خۆشی جگه‌ری ده‌کات
به‌ڵام کاتێک ئاو به‌شێوه‌ی سێ جار ده‌خورێته‌وه‌ له‌ جاری یه‌که‌مدا واته‌ قومی یه‌که‌م ده‌بێته‌هۆی ئاگادار کردنه‌وه‌ی جگه‌ر که‌ وا له‌ جگه‌ر ده‌کات خۆی ئاماده‌ بکات بۆ قومه‌ ئاوی داهاتوو که‌ ئه‌مه‌ش وا ده‌کات که‌سه‌که‌ تێر بخواته‌وه‌و دواتر هه‌ست به‌ تینوێتی نه‌کات.

به‌ڵام ئه‌گه‌ر ئاو به‌ یه‌کجار بخواته‌وه‌ ئه‌وا پاش که‌مێکی تر دووباره‌ هه‌ست به‌ تینوێتی ده‌کات چونکه‌ جگه‌ر دوای دووه‌م و سێ یه‌م قوم ئیعازی تێربوون ده‌دات.

ئه‌مه‌ی که‌ باسمان کرد سونه‌تێکی محمد پێغه‌مبه‌ره‌وه‌ (صلی الله‌ علیه‌ وسلم) هه‌روه‌ها ڕاستیه‌کی زانستیه‌ بۆیه‌ ده‌ڵێین چ نیعمه‌تێک گه‌وره‌ تره‌ له‌ نیعمه‌تی ئیسلام هه‌روه‌ها چی گه‌وره‌ تره‌ له‌ جێبه‌جێکردنی سونه‌تی خۆشه‌وێستمان رسول الله (عليه الصلاة والسلام ).

الاثنين، 14 يوليو 2014

ڕۆژوو و قورئان شه‌فاعه‌ت ئه‌که‌ن له ڕۆژی دواییدا

پێغه مبه رى خوا(صلی الله علیه وسلم)فه رموويه تى): الصِّيَامُ وَالْقُرْآنُ يَشْفَعَانِ لِلْعَبْدِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ يَقُولُ الصِّيَامُ أَىْ رَبِّ مَنَعْتُهُ الطَّعَامَ وَالشَّهَوَاتِ بِالنَّهَارِ فَشَفِّعْنِى فِيهِ. وَيَقُولُ الْقُرْآنُ مَنَعْتُهُ النَّوْمَ بِاللَّيْلِ فَشَفِّعْنِى فِيهِ. قَالَ فَيُشَفَّعَانِ) صَحِيح الْجَامِع للشَّيْخ الأَلْبَاني (3882). واته : ڕۆژوو قورئان شه فاعه ت ئه كه ن بۆ خاوه نه كانيان له ڕۆژى دواييدا، ڕۆژوو ده ڵێت: په روه ردگار من خواردن و ئاره زوه كانم لێ قه ده غه كردبوو له دونيادا، خوايه له به ر من لێى خۆشبه و تكام لێ وه رگره بۆى، وه قورئانى پيرۆزيش ده ڵێت: په روه ردگار منيش شه وان خه وم لێ قه ده غه كردبوو خوايه له به ر من لێى خۆشبه و تكام لێ وه رگره بۆى، جا خواى په روه ردگاريش له به ر ئه وان له و به نده يه خۆش ده بێت، وه هه ردووكيان شه فاعه تى بۆ ده كه ن.

هةر كةسى لة شةودا

                        بسم الله الرحمن الرحيم

بيغةمبةر (صلى الله عليه وسلم) فةرموويةتى (( من قرا الايتين من اخر سورة البقرة فى ليلة كفتاه....)

واتة/ هةر كةسى لة شةودا هةردوو ئايةتى كوتايى سورةتى بةقةرة بخوينى ئةوة بةسيةتى بو ئةوةى لة خرابةكاريى دروستكراوةكان و شةيتان بباريزرى.

چی دەبێتە هۆی سڕینەوەی تاوانەكان ؟

إن الحمد لله نحمده ونستعينه ونستغفره ونعوذ بالله تعالى من شرور أنفسنا وسيئات أعمالنا من يهد الله فلا مضل له ومن يضلل فلا هادي له وأشهد أن لا إله إلا الله وحده لا شريك له وأشهد أن محمداً عبده ورسوله . صلى الله وسلم عليه وعلى آله وصحبه وسلم أجمعين .

أما بعد : فإن أصدق الحديث كتاب الله وخير الهدي هدي محمد (صلی الله علیه وسلم) وشر الأمور محدثاتها وكل محدثة بدعة وكل بدعة ضلالة وكل ضلالة في النار .

ئێمەی نەوەی ئادەم سات تێپەڕناكەین ئیللا نەفسمان وامان لێ دەكات تاوان ئەنجام بدەین ، بۆیە هەندێكمان لەتوانایدایە ڕوو بەڕووی ببێتەوەو لەبەرامبەریشدا زۆربەمان یەكسەر دەكەوینە ژێر ڕكێفی ئارەزووەكانی و هەر زوو دەكەوێتە ناو دەریای تاوانەوە ، بۆیە پێغەمبەری خوا (صلی الله علیه وسلم) چەندین شتی هۆی بۆ باس كردووین گەر هەستین بەئەنجامدانیان ئەوا بەپشتیوانی پەروەردگار دەبێتە هۆی سڕینەوەی ئەو هەموو تاوانەمان ، بۆیە لێرەدا بەكورتی هەندێ لەو فەرموودانە باس دەكەین كە پێغەمبەری خوا (صلی الله علیه وسلم) بۆی باسكردووین ، ئەوانیش :

یەكەم : تەوبەیەكی ڕاست : پێغەمبەر (صلی الله علیه وسلم) دەفەرموێت : (من تاب قبل أن تطلع الشمس من مغربها ، تاب الله عليه).(رواه مسلم). واتە " هەركەسێك پێش ئەوەی خۆر لەخۆرئاواوە هەڵبێت ـ واتە پێش هەستانی قیامەت ـ تەوبە بكات خوای گەورە لێی خۆش دەبێت ".

دووەم : دەستنوێژ گرتن : پێغەمبەری خوا (صلی الله علیه وسلم) فەرموویەتی : (من توضأ فأحسن الوضوء ، خرجت خطاياه من جسده حتى تخرج من تحت أظفاره) . (رواه مسلم).

سێهەم : زیكرەكانی دوای نوێژە فەرزەكان : پێغەمبەری خوا (صلی الله علیه وسلم) فەرموویەتی : (من سبح دبر كل صلاة ثلاثاً وثلاثين ، وحمد ثلاثاً وثلاثين ، وكبر ثلاثاً وثلاثين فتلك تسعة وتسعون ، قم قال : لا إله إلا الله وحده لا شريك له ، له الملك وله الحمد وهو على كل شيء قدير ، غفرت له خطاياه وإن كانت مثل زبد البحر) . (رواه مسلم).

چوارەم : شەهیدبوون لەپێناوی خوادا : پێغەمبەری خوا (صلی الله علیه وسلم) فەرموویەتی : (يغفر الله للشهيد كل شيء ، إلا الديّن). (رواه مسلم). واتە " خوای پەروەردگار لەهەموو كردارێكی كەسی شەهید خۆش دەبێت جگە لەقەرزی خەڵكی بەلایەوە ".

پێنجەم : زۆر هەنگاونان و ڕۆیشتن بەرەو مزگەوت : پێغەمبەری خوا (صلی الله علیه وسلم) دەفەرموێت : (ألا أدلكم على ما يمحو الله به الخطايا ، ويرفع به الدرجات )) ؟ قالوا : (( بلى يا رسول الله )) قال : (( إسباغ الوضوء على المكاره ، وكثرة الخطا إلى المساجد ، وانتظار الصلاة بعد الصلاة ، فذلكم الرباط ، فذلكم الرباط).( رواه مسلم).

شەشەم : ڕۆژووی مانگی ڕەمەزان و نوێژی تەراویح : لەدوو فەرموودەدا پێغەمبەری خوا (صلی الله علیه وسلم) فەرموویەتی : (من صام رمضان إيماناً واحتساباً غفر له ما تقدم من ذنبه).( من قام ليلة القدر إيماناً واحتساباً غفر له ما تقدم من ذنبه).(رواه البخاري ومسلم).

حەوتەم : وتنی (سبحان الله وبحمده) سەد جار : پێغەمبەری خوا (صلی الله علیه وسلم) دەفەرموێت : (من قال سبحان الله وبحمده في يوم مائة مرة حطت خطاياه وإن كانت مثل زبد البحر).(البخاري ومسلم).

هەشتەم : چاكە كردن دوای تاوان : خوای گەورە فەرموویەتی: [إِنَّ الْحَسَنَاتِ يُذْهِبْنَ السَّيِّئَاتِ].
(هود:114)، وە پێغەمبەری خوا (صلی الله علیه وسلم) فەرموویەتی : (وأتبع السيئة الحسنة تمحها).( رواه أحمد والترمذي والدارمي).

نۆیەم : ئەنجامدانی دوو ڕكعات نوێژ : پێغەمبەری خوا (صلی الله علیه وسلم) فەرموویەتی : (ما من عبد يذنب ذنبا فيحسن الطهور ثم يقوم فيصلي ركعتين ثم يستغفر الله إلا غفر الله له).(صحيح : سنن أبي داود).

دەیەم : كەفارەتی دانیشتن : پێغەمبەری خوا (صلی الله علیه وسلم) دەفەرموێت : (من جلس جلسة فكثر لغطه ، فقال قبل أن يقوم من مجلسه ذلك : (( سبحانك اللهم وبحمدك أشهد أن لا إله إلا أنت ، استغفرك وأتوب إليك ، إلا غفر له ما كان في مجلسه ذلك).( رواه الترمذي والبيهقي وغيرهما).

یازدەیەم : هاوتاكردنی ئامینی نوێژخوێن لەگەڵ ئامینی فریشتەكاندا لەنوێژی بەكۆمەڵ : پێغەمبەری خوا (صلی الله علیه وسلم) فەرموویەتی : (إذا قال أحدكم آمين وقالت الملائكة في السماء آمين فوافقت إحداهما الأخرى غفر له ما تقدم من ذنبه).(ألبخاري ومسلم).

دوازدەیەم : چوون بۆ (حەج) و (عومرە)كردن : لەدوو فەرموودەدا پێغەمبەری خوا (صلی الله علیه وسلم) دەفەرموێت : (من حج لله فلم يرفث ، ولم يفسق رجع كيوم ولدته أمه).(العمرة إلى العمرة كفارة لما بينهما).(البخاري ومسلم).

سیازدەیەم : ئەنجامدانی نوێژە فەرزەكان : پێغەمبەری خوا (صلی الله علیه وسلم) دەفەرموێت : (الصلوات الخمس والجمعة إلى الجمعة كفارة لما بينهن ما لم تغش الكبائر).(ألبخاري ومسلم).

چواردەیەم : ڕۆژووی عاشورا لەگەڵ ڕۆژی عەرەفە : پێغەمبەر (صلی الله علیه وسلم) لەدوو فەرموودەدا فەرموویەتی : (سئل رسول الله صلى الله عليه وسلم : عن صيام يوم عاشورا فقال : (( يكفر السنة الماضية).( سئل رسول الله صلى الله عليه وسلم : عن صيام يوم عرفة فقال : (( يكفر السنة الماضية والباقية).(المسلم).

پازدەیەم : ماڵ بەخشین : پێغەمبەر (صلی الله علیه وسلم) دەفەرموێت : (الصدقة تطفئ الخطيئة كما يطفئ الماء النار).(رواه الترمذي). واتە " خەیرو ماڵ بەخشین تاوان ناهێڵێت و دەیسڕێتەوە ، هەروەكو چۆن ئاو ئاگر دەكوژێنێتەوە ".

شازدەیەم : ئارامگرتن : پێغەمبەری خوا (صلی الله علیه وسلم) فەرموویەتی : (ما يصيب المسلم من نصب ، ولا وصب ، ولا هم ، ولا حزن ، ولا أذى ، ولا غم ، حتى الشوكة يشاكها ، إلا كفر الله بها من خطاياه).(البخاري).

ئەمەو چەندین فەرموودەی تر كەدەبێتە هۆی ئەوەی تاوانەكانمان بسڕێتەوە.


چوار كه‌س له‌وانه‌ى كه‌ به‌ر له‌عنه‌تى خوا ده‌كه‌ون

چوار كه‌س له‌وانه‌ى كه‌ به‌ر له‌عنه‌تى خوا ده‌كه‌ون

عَنْ أَبِي الطُّفَيْلِ عَامِرِ بْنِ وَاثِلَةَ (ڕه‌زای خوای لێبێت) قَالَ : كُنْتُ عِنْدَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ فَأَتَاهُ رَجُلٌ فَقَالَ : مَا كَانَ النَّبِيُّ (صلی الله‌ علیه‌ وسلم) يُسِرُّ إِلَيْكَ ؟

قَالَ : فَغَضِبَ ، وَقَالَ : مَا كَانَ النَّبِيُّ (صلی الله‌ علیه‌ وسلم) يُسِرُّ إِلَيَّ شَيْئَاً يَكْتُمُهُ النَّاسَ غَيْرَ أَنَّهُ قَدْ حَدَّثَنِي بِكَلِمَاتٍ أَرْبَعٍ .

قَالَ : فَقَالَ : مَا هُنَّ يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ ؟

قَالَ : قَالَ : ((لَعَنَ اللَّهُ مَنْ لَعَنَ وَالِدَهُ ، وَلَعَنَ اللَّهُ مَنْ ذَبَحَ لِغَيْرِ اللَّهِ ، وَلَعَنَ اللَّهُ مَنْ آوَى مُحْدِثَاً ، وَلَعَنَ اللَّهُ مَنْ غَيَّرَ مَنَارَ الأَرْضِ)) صحيح مسلم رقم : (5096) .

واته‌ : من له‌ لاى (عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِب) بووم پياوێك هات بۆ لاى و وتى : پێغه‌مبه‌ر (صلی الله‌ علیه‌ وسلم) چى شتێكى به‌ نهێنى به‌ تايبه‌ت به‌ تۆ وتووه‌ ؟

(عَلِي)ش توڕه‌بوو و فه‌رمووى : پێغه‌مبه‌ر (صلی الله‌ علیه‌ وسلم) هيچ شتێكى به‌ نهێنى به‌ تايبه‌ت به‌ من نــه‌وتووه‌ كه‌ له‌ خه‌ڵكى شاردبێته‌وه‌ ته‌نها ئه‌وه‌ نه‌بێت كه‌ چوار وته‌ى به‌ من فه‌رمووه‌ .

وتى : ئه‌و وتانه‌ چين ئه‌ى فه‌رمانڕه‌واى ئيمانداران ؟

فه‌رمووى : پێغه‌مبه‌ر (صلی الله‌ علیه‌ وسلم) فه‌رموويه‌تى : له‌عنه‌تى خوا له‌و كه‌سه‌ى كه‌ له‌عنه‌ت ده‌كات له‌ باوكى خۆى ، وه‌ له‌عنه‌تى خوا له‌و كه‌سه‌ى كه‌ حه‌يوان سه‌رده‌بڕێت بۆ جگه‌ له‌ خوا ، وه‌ له‌عنه‌تى خوا له‌و كه‌سه‌ى كه‌ بيدعه‌چيه‌ك ده‌گرێته‌ خۆى و په‌ناى ده‌دات و پشتگيرى لـێده‌كات ، وه‌ له‌عنه‌تى خوا له‌و كه‌سه‌ى كه‌ نيشانه‌ى نێوان زه‌وى و زار ده‌گۆڕێت .

له‌ ڕۆژى قيامه‌تدا خه‌فه‌ت بۆ چى ده‌خۆيت ؟

له‌ ڕۆژى قيامه‌تدا خه‌فه‌ت بۆ چى ده‌خۆيت ؟

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ (ڕه‌زای خوای لێبێت) قَالَ : قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله‌ علیه‌ وسلم) : ((مَا مِنْ قَوْمٍ يَقُومُونَ مِنْ مَجْلِسٍ لاَ يَذْكُرُونَ اللَّهَ فِيهِ إِلاَّ قَامُوا عَنْ مِثْلِ جِيفَةِ حِمَارٍ وَكَانَ لَهُمْ حَسْرَةً يَوْمَ الْقِيَامَةِ)) صحيح سنن أبـي داود : (4855) وصحح الـجامع الصغير رقم : (5750) . واته‌ : هيچ كۆمه‌ڵه‌ كه‌سێك نى يه‌ له‌ مه‌جليسێكدا هه‌ستن و باسى خوايان تێدا نه‌كردبێت ئيللا وه‌كو ئه‌وه‌ وايه‌ كه‌ له‌سه‌ر لاكى گوێدرێژێك (كه‌رێك) هه‌ستابێتن ، وه‌ ئه‌و دانيشتنه‌شيان ده‌بێته‌ هۆى خۆخواردنه‌وه‌ و په‌شيمانى بۆيان له‌ ڕۆژى قيامه‌تدا .